Enkheiridion Epiktetos, Konusu Alınıtılar: Stoacılığın Temelleri

Enkheiridion Epiktetos, Konusu Alınıtılar: Stoacılığın Temelleri. İmparatorluk ya da Roma Stoa felsefesinin en önemli temsilcilerinden biri olan Epiktetos’un bilinen ikinci yapıtıdır. Epiktetos Sroacı felsefeciler arasında yer alır yapıtlarını kendisi kaleme almamıştır. Seneca, Musonius Rufusi Marcus Aurelius de diğer Roma dönemi yani üçüncü dönem stoacılardandır. Kitabı kaleme alan Epiktetos’un öğrencisi Arrianus’tur. Yapıtın 104-107 yılları arasında yazıldığı tahmin ediliyor.

Enkheiridion ne demek?

Elde, tutulan, elde bulunan, hançer, kulp gibi anlamlara da gelen keli ayrıca araç, el kitabı anlamına dsa gelir. Kitabın adı “rehber” anlamına gelmektedir.

Epiktetos, Enkhiridion, yapıtında ahlak, ruh ve beden; ölüm, yaşam üzerine özellikle duruyor. Kitap, kısa ve öz bir şekilde Stoacı prensipleri anlatır ve okuyuculara yaşamlarını daha iyi yönetmelerine yardımcı olur. Epiktetos, özgür iradenin önemini vurgular ve kişinin zihinsel tutumunu kontrol etme gücünü vurgular.

Enkhiridion 53 (fragman) bölümden oluşur. Epiktetos, ilk fragmanlarda insanların doğal olarak kontrol edemedikleri şeyler ve kontrol edebilecekleri şeyler arasındaki ayrımı vurgular. Ona göre, insanlar sadece düşüncelerini ve tepkilerini kontrol edebilirler; dış etkenler üzerindeki kontrol tamamen onların ötesindedir. Bu nedenle, mutluluk ve iç huzur, kişinin içsel duruşuyla, dış koşulların kontrolüne değil, kabul edilmesi gereken şeylerin farkındalığıyla elde edilir.

Enkhiridion, yaşamın kaçınılmaz zorlukları ve hatta acılarla başa çıkmak için pratik rehberlik sunar. Epiktetos, insanların dış dünyadaki olaylara değil, kendi tepkilerine odaklanmaları gerektiğini öne sürer. Bu, kişinin içsel huzurunu sağlayarak ve rasyonel düşünceyi teşvik ederek duygusal zorlukları aşmasına yardımcı olur.

Kitap aynı zamanda Stoacı etik felsefesinin temel kavramlarını da içerir, özellikle de erdem, dürüstlük ve doğruluk gibi kavramlar üzerinde durur. Epiktetos, kişinin içsel erdemlerini geliştirmesinin ve doğru davranışlar sergilemesinin önemini vurgular. Özellikle “erdem” Epiktetos için oldukça önemlidir. Roma dönemi Stoacı filozoflar (felsefeciler) devletçi ve toplumun devleti ile kendisi ile olduğu kadar barışık olmasını öğütler.

Enkheiridion, okuyuculara Stoacı felsefenin temel ilkelerini anlamaları ve günlük yaşamlarında uygulamaları için kısa ve öz bir rehber sunar. Bu kitap, iç huzur ve mutluluğun ancak kişinin kendi düşünceleri ve eylemleri üzerindeki kontrolünü sağlayarak elde edilebileceğini öne sürer.

Epiktetos Kimdir?

Epictetus ya da Epiktetos MS 50-125/130 yılları arasında yaşamış, en ünlü ve en önemli Roma dönemi felsefecisidir. Dört bütük Roma Stoacısı arasındadır. Yaşamına köle olarak bağlayan Epiktetetos, yaşamının büyük bölümünde köle olarak yaşamıştır. Evinde yatacağı yataktan başka bir şeyi olmayan Epiktetetos’un tek ayağının topla olduğuda bilinir. Yazılı bir yapıtı olmayan Epikttetos’un öğretilerini öğrencisi Arrianus günümüze taşımıştır.

• Kitap sayfa sayısı: 120 sayfa
• Okuma süresi: 4 saat
• Çeviri: C. Cengiz Çevik
• Yayıncı: İş Bankası Kültür Yayınları